Ga ze vangen! Ga ze kopen!
Ze zitten mudvol met antioxidanten, vitamines en mineralen. En … stampvol met omega 3-vetzuren. Hét wonderstofje dat de kans op hartaanvallen, beroertes en andere ongewenste bloedvatblokkades doet verminderen.
Makreel.
Hét gezondheidsvisje!
Derhalve; klauter op de basaltblokken van de pier van Hoek van Holland en werp een hengeltje uit in het Noordzeewater. Grote kans dat er een makreeltje gaat toehappen. Mocht je onverhoopt onhandig zijn met vistuigjes; ga dan naar de visboer om een gerookt exemplaar te bemachtigen. Visboermakrelen hebben een tijdje in de rook gehangen. Dit is noodzakelijk; het rode visvlees bederft vliegensvlug als het geen bewerking heeft ondergaan.
Makrelen zijn dus gezond.
Alhoewel …
Niet iedere makreel. De makrelenfamilie is namelijk zeer groot en van sommige leden word je na consumptie ziek. Doodziek! De makreel die wij tussen een broodje proppen, behoort tot de Atlantische makreel: eetbaar en gezond. Zijn verre neefje uit de Caribische Zee luistert naar de naam blauwrug makreel. De bewoners van de Caraïben zullen zich wel twee keer bedenken voordat zij een stukje deegwaar met deze makrelensoort beleggen.
De blauwrug makreel ziet er wél smakelijk uit. Het lijkt net alsof het beest model heeft gestaan voor het symbool van de vis: typisch vislijf mét gevorkte staart. Deze staartvorm verraadt meteen een belangrijke eigenschap; blauwrug makrelen kunnen namelijk zeer hard zwemmen.
Als je, zoals de blauwrug makreel, een onderwatersprinter bent, moet je zo min mogelijk ballast meetorsen. Bij het ontwerp van het visje is daar duidelijk rekening meegehouden; zo zijn sommige visonderdelen weggelaten. De zwemblaas bijvoorbeeld.
De zwemblaas is eigenlijk heel belangrijk voor vissen. Door dit met lucht gevulde orgaan zijn de dieren, net als sportduikers, in staat om te ‘trimmen’ in de waterkolom; ze kunnen als het ware door het water zweven zonder dat hen dat veel energie kost. Het hebben van een zwemblaas betekent wél een toename van het lichaamsoppervlak en daarmee een verhoging van de weerstand. Dit leidt tot een lagere zwemsnelheid, hetgeen een blauwrug makreel nou net niet wil. Bovendien heeft het ontbreken van een zwemblaas nog een ander voordeel: de blauwrug makreel kan hierdoor snel naar boven en weer naar beneden schieten, zonder dat hij last krijgt van drukverschillen!
De afwezigheid van een zwemblaas heeft wel de nodige consequenties voor de blauwrug makreel. Zo moet hij constant zwembewegingen maken om niet naar de bodem te zinken. Nu wil het toeval dat de oceaanvloer een plek is waar de blauwrug makreel graag wil zijn. Het is één van zijn twee foerageerstekken. Het midden van de waterkolom is de andere locatie waar de jacht op prooi wordt geopend.
En die prooidiertjes vormen het probleem. Op het menu staan namelijk grondels, lipvissen, koraalvlinders en vijlvissen. In deze vissen heeft zich doorgaans ciguatoxine gestapeld, een giftig goedje. Nadat de blauwrug makreel zich tegoed heeft gedaan aan de genoemde prooivissen, zal het gif zich ook in hem gaan stapelen. Mensen die vervolgens een met ciguatoxine besmette blauwrug makreel eten, ontwikkelen van allerlei nare maagdarmklachten!
