Het is aandoenlijk om jonge kinderen belletjes te zien blazen. Zij kijken dan verwonderd hoe de door hen geproduceerde zeepbellen na een korte ballonvaart in miljoenen druppeltjes uiteenspatten. Zingende kinderen kunnen ook hartverwarmend zijn voor toeschouwers. Het luisterorgaan wordt dan getrakteerd op de zuiverste klanken. Als daarentegen een bultrugwalvis zich van bovengenoemde activiteiten bedient, zullen zijn toezienders en toehoorders weinig aandoenlijkheid en hartverwarmdheid ervaren. Sterker nog, zij moeten zich dan ernstige zorgen maken!
Hoe zit dat?
Als we een bultrug op een weegschaal duwen, stagneert het wijzertje pas bij het streepje van 30 ton. Voor de goede orde, 30 ton staat gelijk aan het gewicht van vijf Afrikaanse dikhuiden! Om zo’n enorme massa in leven te houden, moet er dagelijks voor 2 ton aan prooidieren gegeten worden. Op het menu van de zeekolos staat krill, vis en inktvis. Klein grut dus. Het is derhalve zaak om deze bescheiden zeebewoners bijeen te drijven om zo grote hapklare visbrokken te maken. De bultrug heeft de beschikking over verschillende unieke jachttechnieken om dat te realiseren. Bij een van die methodes wordt er in een groep gejaagd. Een groep jagende bultruggen bestaat uit twaalf tot vierentwintig exemplaren. Nadat de bultruggen een school vis hebben gespot, duikt de hele meute de diepte in, waarbij ze meer dan 200 meter kunnen afdalen.
Vervolgens nemen ze, onder de nietsvermoedende vissen, strategische posities in. De finale jacht wordt ingezet nadat de leidende bultrug het startsein heeft gegeven. De bultruggen zwemmen dan in een spiraal naar boven onderwijl ze luchtbellen uitblazen. Hierdoor ontstaat een cilindrisch net van luchtbellen. Honderdduizenden vissen worden omsingeld door een gordijn van luchtbellen en kunnen geen kant meer uit. Ze zijn gevangen door het bubbelnet!
Maar dat is nog niet alles. Bultruggen staan bekend als de muzikale genieën van de oceaan. Het zijn alleen de mannetjes die liederen zingen om de vrouwtjes te bekoren. Het bultruglied heeft een duur van 6 tot 35 minuten en bestaat uit basisklanken die te vergelijken zijn met muzieknoten of akkoorden. In velerlei opzichten zijn de muzikale kwaliteiten van bultruggen ongekend en uniek in het dierenrijk, daar kun je een hele bibliotheek over volschrijven.
Ook als bultruggen het bubbelnet uitgooien, gaan ze zingen. Maar dan worden er wel hele andere deuntjes te berge gebracht. Geen liefelijk gezang om vrouwtjes voor zich te winnen. Ze maken dan angstaanjagende en loeiharde geluiden. De 180 decibellen en 4.000 Hz die daarbij geproduceerd worden, zijn vergelijkbaar met de krachten die vrijkomen bij de lancering van een raket. Meer dan voldoende kabaal om het menselijk gehoorzintuig in een klap voorgoed uit te schakelen.
Deze lawine van geluid wordt vervolgens gevangen in het cilindervormige bubbelnet en reist daaropvolgend met een astronomische snelheid van 1.000 meter per seconde door het luchtbellenweb heen. Op deze manier wordt er een ondoordringbare geluidswal gecreëerd. Waren de vissen al ingesloten door een muur van luchtbellen, daar komt ook nog eens een geluidswal omheen. Binnen de geluidswal heerst er een serene stilte, daar voelen de visjes zich veilig. Geen enkele vis haalt het echter in zijn kop om de helse bubbelgeluidswal te passeren.
De prooivissen hebben nu niet veel opties meer om hun vege lijf te redden. Aan de onderkant doemen hongerige bultruggen op en op de flanken knallen ze tegen een muur van luchtbellen en geluid. Ze kunnen zich alleen nog maar als een compacte visbal naar het wateroppervlakte bewegen. Dát is precies de plek waar de bultruggen de vis wil hebben. Net voordat de rovende walvissen de waterspiegel raken, sperren ze hun muilen wagenwijd open en scheppen zo onmeetbaar veel vis uit de oceaan.
Deze fascinerende jachttechniek komt overigens niet voort uit instinct, maar is aangeleerd. Zo zetten niet alle bultrugwalvissen een bubbelnet uit. Daarnaast wordt de methode razendsnel aangepast als de situatie erom vraagt. Zo zijn er periodes dat de haringstand laag is. Haring is het lieveringskostje van de bultrug. De bultruggen richten dan hun vizier op zandspieringen. Zandspieringen zijn echter veel energierijker dan haringen. Zij hebben de neiging om uit het water te springen als ze naar het wateroppervlak worden gedreven. Om dit ongewenste gedrag te voorkomen, slaan de bultruggen hard met hun vinnen op het wateroppervlakte!
