Vroeger hadden taxonomen een prachtig beroep. Gewapend met meetlinten werden lintwormen en andere diersoorten onder de loep genomen. Poten geteld, kleuren vergeleken en vleugellengtes bepaald. Op deze manier ontstond een logische indeling van het dierenrijk. Opkomende DNA-technieken gooide echter roet in het eten. Plotseling bleken muizen meer verwant te zijn met olifanten dan met andere knaagdieren. Honderden jaren van ijverig uitzoekwerk kon door de paperversnipperaar. Diersoortindelers staren vandaag de dag voornamelijk naar chromosomen om beesten te kunnen categoriseren. Weg romantiek!
In sommige gevallen is dat overigens heel verhelderend. Neem de koerlan. Qua uiterlijk heeft deze waadvogel veel weg van rallen, maar qua skeletbouw lijkt hij meer op kraanvogels. Door verwantschapsonderzoek plaatsten vogeltaxonomen koelans uiteindelijk in een aparte familie.
De koerlan is een prachtige vogel. Een vliegbeest dat je overigens eerder hoort dan ziet. De roep van de koerlan heeft iets oerachtigs. Iets prehistorisch. Dit heeft te maken met de uniek gevormde luchtpijp van de vogel. Het geluid is zo bijzonder dat het dankbaar werd gebruikt in films als Harry Potter, Tarzan en Jurassic Park.
Als de schemer valt, gaan koelans op zoek naar voedsel. Ondiep water is het jachtterrein. Het zijn echte moerasvogels. Ze stappen ogenschijnlijk mank door het water heen. Het lijkt op de manier zoals mensen met zwemvliezen over het land lopen. Met de poten hoog opgetrokken. Onhandig dus. Door hun lange tenen zijn ze overigens wel in staat om over waterplanten heen te lopen. Vliegen verloopt op het oog ook op een gemankeerde manier. Door zijn trage en regelmatige vleugelslag lijkt het net een langzaam aflopend stuk speelgoed, vooral op het moment als hij met een gestrekte hals vliegt.
De belangrijkste prooi van de koerlan is de appelslak. Bij gebrek aan dit weekdier, wordt al het ander moerasleven naar binnen gewerkt. Maar de appelslak geniet de eerste voorkeur. De snavel van de koerlan is zelfs speciaal aangepast voor de jacht op appelslakken. De appelslak wordt in ondiep water gevangen en vervolgens naar een stukje modder gebracht. In de modder wordt de slakopening naar boven gelegd. De snavelpunt van de koerlan is pincetvormig. Hiermee wordt het zogenaamde operculum van de appelslak weggenomen. Het operculum is de voordeur van de slak.
Doordat punt van de snavel iets naar rechts is gebogen, kan de koerlan met een chirurgische precisie de appelslak vervolgens uit zijn rechtsdraaiende woning trekken. Het gehele klusje heeft een duur van ongeveer 15 seconden, waarbij de slakkenschelp geheel intact blijft. Soms hanteert de koerlan een minder subtiele methode om het slakkenvlees bloot te leggen. Met veel kracht wordt dan het onfortuinlijke weekdiertje tegen een harde steen gesmeten waarbij de schelp volledig wordt verbrijzeld.
Doorgaans is de koerlan de vriendelijkheid zelve. Iedereen mag in zijn leefgebied doen en laten wat hij wil. Maar op het moment dat er een nest gebouwd wordt, verandert de zaak. Het liefdesstulpje wordt te vuur en te zwaard verdedigd tegen alles en iedereen die in de buurt durft te komen. Dan blijkt de koerlan de nodige karate-skills in zijn mars te hebben en trapt hij met zijn lange poten alle ongewenste gasten uit zijn territorium!
