Een levend Swarovski kristallen beeldje, in de vorm van een garnaaltje, dat zich als een druk baasje tussen de tentakels van een zeeanemoon beweegt. Dát is het eerste wat bij je opkomt als je de Pederson poetsgarnaal Ancylomenes pedersoni in het vizier krijgt. Behoudens zijn witte antennes én poten met paars-violette markeringen, is de Pederson poetsgarnaal namelijk volledig doorzichtig.
De Pederson poetsgarnaal is niet alleen een fraaie verschijning, hij houdt er ook een bijzondere manier van leven opna. Hij leeft namelijk in symbiose met een zeeanemoon. De zeeanemoon zorgt voor bescherming van het poetsgarnaaltje. Zeeanemonen zijn daartoe bewapend met ontelbaar veel nematocysten. Deze netelcellen kunnen harpoentjes afvuren die tot de nok toe gevuld zijn met gif. Het afgevuurde wapentuig doorboort met een snelheid van 130 kilometer per uur al het gevaar dat in de buurt van de zeeanemoon komt.
Uiteraard: voor wat hoort wat. De zeeanemoon wil er wat voor terug. Nou, stront kan die krijgen! De poep van de Pederson poetsgarnaal zit nog boordevol met waardevolle voedingsstoffen waar de zeeanemoon wel raad mee weet.
Als de Pederson poetsgarnaal voor het eerst kennismaakt met een zeeanemoon, komt hij óók onder vuur te liggen. Het garnaaltje moet eerst acclimatiseren aan deze vijandelijke omgeving. Over hoe het kleine beest dat voor elkaar krijgt, bestaat onder poetsgarnaalprofessoren geen consensus. Sommige theorieën beweren dat de poetsgarnaal met het slijm van de zeeanemoon zijn exoskelet bedekt en op deze manier niet herkend wordt. Andere geleerden denken dat de garnaal een chemische stof uitscheidt die het afvuren van de giftige harpoentjes afremt.
Uiteindelijk wordt de Pederson poetsgarnaal immuun voor de netelcellen. Het acclimatiseren kan een paar uur duren. Eenmaal geacclimatiseerd kan de garnaal doen en laten wat hij wil, ook de zeeanemoon zal zijn wapengeschut niet meer in stelling brengen. Als de garnaal langer dan een dag geen contact heeft met de anemoon, verliest hij de bescherming en moet het acclimatiseringsproces weer opnieuw beginnen.
Als de Pederson poetsgarnaal eenmaal gesetteld is bij zijn gastheer, kan hij zich gaan bezighouden met zijn werkzaamheden. Ze hebben namelijk een bijzonder beroep; ze zijn werkzaam in de poetsbranche!
Vissen worden doorlopend geteisterd door parasieten, bacteriën, schimmels en dode huidcellen. Zij willen maar al te graag verlost worden van deze kwelgeesten. In de poetsbranche zijn een paar honderd verschillende soorten poetsvissen werkzaam en vinden een vijftigtal poetsgarnaalsoorten, waaronder de Pederson poetsgarnaal, hun emplooi. De deal is heel simpel; de te poetsen vis wordt verlost van het bijtende microgespuis dat vervolgens voedsel vormt voor de poetsgarnaal.
Vaak zitten er meerdere poetsgarnalen op een anemoon en vormen zo poetsstations. De eerste opdracht voor poetsgarnalen is om klantvissen te lokken. Daarbij spelen de antennes een cruciale rol. Des te langer de antennes, des te meer je in de gratie valt bij klantvissen. Daarbij is het ook van belang op welke manier er met de antennes gezwaaid wordt. Dientengevolge trippelen de poetsgarnalen als dirigenten over de zeeanemoon en proberen zo klanten naar zich toe te dirigeren.
Tot de klandizie van de Pederson poetsgarnaal behoren onder andere doktersvissen, murenen en tandbaarzen. Er bestaat zoveel behoefte aan de service van de Pederson poetsgarnaal, dat er soms hele wachtrijen ontstaan van vissen die graag gepoetst willen worden. Sommige klanten jagen zelfs andere vissen weg om exclusief toegang te houden tot het poetstation.
De Pederson poetsgarnaal is een echte specialist. Het leeuwendeel van de poetsvissen, zoals grondels, neemt de zijkanten van hun klanten voor hun rekening, de Pederson poetsgarnaal daarentegen richt zich op de ogen en kieuwen. Verder staan ze bekend om hun hoge effectiviteit; schoonmaakbeurtjes duren minder dan twintig seconden. Bovendien zijn zij de enige van het poetsgilde dat vastgebeten pissebedden bij hun cliënten kan verwijderen.
Zoals gezegd is de Pederson poetsgarnaal vrijwel geheel doorschijnend. Daarmee beschikken ze over de ultieme camouflage; ze gaan volledig op in hun omgeving. Er zijn twee omstandigheden waarbij de doorzichtigheid-camouflage komt te vervallen: gedurende de zwangerschap en bij gevaar.
Als het vrouwtje bevrucht wordt, zullen er eitjes gaan groeien in haar doorzichtige lichaampje. Deze niet-doorzichtige eitjes zullen uiteindelijk zichtbaar worden in het buikje van het garnaaltje. Ook bij onheil worden de vrouwtjes én mannetjes plotseling zichtbaar. Gedurende het gevaar schiet de Pederson poetsgarnaal in de stress en gaat dan stofjes aanmaken die zijn transparante lichaam doet vertroebelen. Zo kan een Pederson poetsgarnaal in de stress schieten als er een predator op de loer ligt. Laat dát nou juist net een situatie zijn waarbij je je camouflage niet moet opgeven. Over deze paradox breken poetsgarnaalgeleerden óók hun hoofd.
